وی در ۱۶ شهریور ۱۳۵۸ در بهشت زهرای تهران، آخرین نماز جمعه خود را
برگزار و در آن اعتراض خود نسبت به وضعیت کشور را بیان کرد. بیشترین تأکید
طالقانی در این خطبه‌ها بر مسئلهٔ شورا و عدم توجه به آن‌ها در مجلس
خبرگان قانون اساسی بود. در بخشی از این خطبه‌ها گفت: یعنی گروه‌هایی و افرادی دست اندرکار شاید این‌طور تشخیص بدهند که اگر
شورا باشد دیگر ما چه کاره‌ایم؟ شما هیچ! بروید دنبال کارتان! بگذارید مردم
مسئولیت پیدا کنند. این مردمند که کشته دادند. این‌هایی که این جا
خوابیدند از همین توده‌های جنوب شهر بودند. طالقانی در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۵۸، سه روز بعد نماز جمعهٔ ۱۶ شهریور در گذشت. دربارهٔ درگذشت ایشان ابتدا ولادیمیر کوزیچکین (مأمور سازمان اطلاعات و جاسوسی شوروی سابق کا گ ب در ایران طی سال‌های ۱۹۷۷ تا ۱۹۸۲) مرگ وی را مشکوک خواند و سال‌ها بعد فرزند وی مجتبی طالقانی، طی مصاحبه‌ای با برنامهٔ بی‌پرده، بی‌تعارف بخش فارسی صدای آمریکاا، مرگ پدرش را مشکوک اعلام کرد. ولادیمیر کوزیچکین نقل می‌کند: «... ملاقات با سفیر شوروی هنگام صبح
صورت گرفت. پس از خاتمه ملاقات، طالقانی مانند معمول سرخوش بود؛ ولی شب
هنگام پس از صرف شام ناگهان حالش به هم خورد. نگهبانان شخصی‌اش به سوی تلفن
هجوم بردند تا به دکتر خبر بدهند ولی خط قطع بود. کوشیدند به او آب
بخورانند ولی جریان آب هم قطع شده بود. پیرمرد شانسی نداشت. مخالفانش همه
چیز را تا آخرین جزئیات حساب کرده بودند.» سید روح الله خمینی رهبر کبیر انقلاب در نامه‌ای که به مناسبت وفات سید محمود علایی طالقانی منتشر کرد از او و پدرش چنین یاد می‌کند: مجاهد عظیم الشأن و برادر بسیار عزیز حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای
طالقانی از بین ما رفت و به ابدیت پیوست و به ملأ اعلی با اجداد گرامش
محشور شد. برای آن بزرگوار، سعادت و راحت و برای ما و امت ما، تأسف و تأثر و
اندوه... رحمت خداوند بر پدر بزرگوار او که در رأس پرهیزگاران بود و بر
روان خودش که بازوی توانای اسلام.
من
به احتمال بسیار بالا ، آخرین کسی بودم که اندکی پیش از درگذشت آیت الله
محمود طالقانی با ایشان گفت وگوی مفصلی داشتم . داستان این دیدار و گفت و
گوهای من با آن شادروان مفصل است ، اما فشرده ای از آن را در این جا می
آورم :
بیشترین
تماس های ما مربوط به جنگ و برادر کشی در کردستان بود که آیت الله طالقانی
را سخت نگران کرده بود . حتی به پیشنهاد مرحوم آیت الله یک کمیته در
روزنامه اطلاعات تشکیل دادیم که ایشان خانم اعظم طالقانی را به نمایندگی از
سوی خود برای شرکت در این کمیته معرفی کرده بود ( شادروان داریوش فروهر از
سوی دولت موقت عضو دیگر این کمیته بود )
روزی رئیس دفتر آیت الله
طالقانی تلفنی تماس گرفت و گفت آقای طالقانی مایل است اگر بتوانید ، عصر
امروز به دیدار ایشان بیائید . ومن عصر آن روز ، به منزل ایشان رفتم .
همزمان
با ورود من ، مصاحبه آیت الله طالقانی با یک هیات مطبوعاتی شوروی آغاز شد .
من نیز در آن جلسه که عکس آن روز بعد چاپ شد حضور داشتم و فقط پرسش ها و
پاسخ ها را می شنیدم . مصاحبه طولانی شد و هنگامی به پایان رسید که زمان
نماز شب فرا رسیده بود .
با رفتن روزنامه نگاران شوروی ، آقای علی
بابائی به من گفت : آقا رفتند نماز بخوانند ،بعد از نماز با شما صحبت می
کنند و مرا به یک اتاق هشت دری که جز یک صندلی لهستانی اثاثیه دیگری نداشت ،
راهنمائی کرد .
اندکی بعد از ساعت هشت شب آیت الله طالقانی وارد
اتاق شد و روی آن تک صندلی نشست . خواست دستور دهد یک صندلی دیگر بیاورد ،
اما ترجیح دادم روی زمین بنشینم .
آیت الله طالقانی نگهبان خود را که اسلحه یوزی داشت و او را ترکان می نامید فرا خواند و گفت
: هیچ کس را نگذارید وارد اتاق شود و تلفن ها را هم وصل نکنید .
آیت
الله ابتدا گفت دلیل این که خواستم بیائید این است که به راست گوئی و غیر
سیاسی بودن شما باور دارم و آن گاه یک سلسله پرسش ها در باره مسائل مختلف
کشوررا از من شروع کرد . در مواردی که اگاهی داشتم جواب می دادم ، در
مواردی که مشکوک بودم شکم را بیان می کردم و در مورادی که اطلاع نداشتم ،
بی اطلاعی خود را بیان می کردم .
ساعت از ده شب گذشته بود که آیت
الله طالقانی آقای ترکان را ( که من حس می کردم در تمام این مدت گوش به در
چسبانده و حرف های ما را می شنود ) فرا خواند و دستور داد شام بیاورند .
شام چلو خورش قیمه بود .
هنگام
خوردن آن و تا پایان این دیدار که تا ساعت نیم روز بعد ادامه یافت ، پرسش و
پاسخ ها ادامه یافت . در یک ساعت آخر ، به توصیه آیت الله طالقانی ، من
برداشت ها و تحلیل های شخصی خودم را از شرایط کشور بیان می کردم .
وقتی
گفت و گوها تمام شد و من آماده رفتن شدم ، آیت الله طالقانی همان آقای
ترکان ( محافظ خود ) را صدا زد تا ترتیب رفتن مرا به خانه ام بدهد و در
همان حال گفت : در نماز جمعه این هفته ملاحظه کاری را کنارمی گذارم و خیلی
از مسائل را بیان می کنم .پنج ساعت و نیم بعد که آماده می شدم از خانه ام
به دفتر روزنامه اطلاعات بروم ، از اخبار صبحگاهی تلویزیون خبر در گذشت آیت
الله طالقانی را شنیدم .آن روز تنها روزنامه اطلاعات بود که تیتر زد : آیت
الله طالقانی به ملکوت اعلی پیوست مرگ
منابع:
- ویکی پدیا
- پرچم سرخ یا حسین
- مختارنامه ای ها
- پایگاه جامع عاشورا
- ایران و جهان چند قطبی
- ایران ارتوپد
- دریای خزر
- داستان برای کودکان و نوجوانان
- تغذیه سالم و درست
- هیئت انصارالحسین (ع) شهدای آذریهای تنکابن
- هیئت انصار الحسین
- بزرگترین وبلاگ اشعار مذهبی
- بچه های شیعه
- سایت مسجد جمکران
- پایگاه اطلاع رسانی تعزیه ایران
- تجربه های آموزشی قرآنی
- دار الایتام امام هادی (ع)
- آموزش زبان انگلیسی برای کودکان
- کوچکترین مرد کربلا
- پایگاه مقاومت شهدای پسکلایه کوچک
- شجره طیبه صالحین
- فروشگاه اسلام مارکت
- آموزش مداحی امیرپور خادم العباس
- شیعه نیوز
- شیعه لیدرس
- هاست رایگان
- پوسترهای مذهبی
- مجمع جهانی حضرت علی اصغر(ع)
- دختران آفتاب
- سایت آیت الله سیستانی
- مرکز تعلیمات اسلامی واشنگتن
- تو فقط لیلی باش
- طرح عفاف و ترویج حجاب
- حسینیه نوحه
- طراحی سایت
- ریاحین
- سبک زندگی اسلامی
- کتابخانه احادیث شیعه
- اسلام کوئست
- مسجد الزهرا
- عقیق